Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birligi Tanıtım Toplaşuvı Kerçekleştirdi
Qırımtatar Milliy Meclisi azası Prof. Dr. Gayana Yükselniñ reisligi altındaki Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birliginiñ tanıtım toplaşuvı 2024 senesi İlk qış ayı 14 tarihinde Ankarada yapıldı.
Toplaşuvğa Ukrayinanıñ Ankara Büyükelçiligi Maslahatgüzarı Oleksiy Çernışev, Ukrayinanıñ Ankara Büyükelçiligi Müsteşarı Denis Zolotaryov, CHP Aile ve Sosial Politikalar Baqanlığından mesul Umumiy Reis Yardımcısı Aylin Nazlıaka, Türkiye Diyanet Vaqfı Qadın Qolları eski Başqanı, İYİ Parti Partiya içi Tahsil reisi ve “Sözcü” gazetiniñ köşe yazıcısı Ayşe Sucu, Türkiye Cumhuriyeti eski Başbaqanı, Gelecek Partisi Umumiy Reisi Ahmet Davutoğlunıñ refiqası Doktor Sare Davutoğlu, Çankaya Belediye Başqanı Yardımcısı Tutku Kurt Bayyurt, Sincan Belediye Başqanı Yardımcısı Yasemin Serap İşleyen, Etimesgut Belediye Başqanı Yardımcısı Ebru Keyvan, ABB BELPA AŞ Yönetim Qurulı Reisi Ferhan Özkara, Qırım Dernegi Umumiy Reisi Mükremin Şahin, Qırım Vaqfı Reisi Tuncer Qalqay, Qırım Dernegi Umumiy Resiniñ Vekili Namıq Kemal Bayar, Qırım Dernegi Umumiy Reisiniñ Yardımcısı İsmet Yüksel ile çoq sayıda STK temsilcisi, dernek, birlik ve vaqıf yönetim qurulı üyeleri iştirak etti.
Tanıtım toplaşuvını alıp barğan Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birligi Yönetim Qurulı Azası Pınar Ayhan, tedbirni “Şefiqa Gaspralı, ‘Dilde, Fikirde, İşte Birlik’ sözüniñ sahibi, fikir insanı İsmail Bey Gaspralınıñ qızı, Qırım ve Türkistan coğrafiyasında Türk qadın hareketiniñ lideri, 1917 yılında Qırım Halq Cumhuriyetinde Milletvekili ve Meclis Reisi Vekili seçilgen ilk Türk qadınıdır. Bizler onıñ maneviy mirasına sahip çıqaraq, bütün dünya qadınlarına ışıq tutmaq içün dernegimizni qurdıq sözleri ile açtı.
Artından Qırım Dernegi Muzıka ve Oyun Toplulığı “Cıyın” ansambli “Ağır Ava ve Qaytarma” ile musafirlerge “hoş keldiñiz” dediler.
Tanıtım toplaşuvınıñ açılış sözüni Qırımtatar Milliy Meclisi (QTMM) azası, Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birliginiñ reisi Prof. Dr. Gayana Yüksel yaptı. Yüksel, qonuşmasında Şefiqa Gaspralınıñ ömrü boyunca tahsil, teñlik, insan haqları ve aydınlanma üzerine çalışqanını aytıp, 1917 yılında Qırım Halq Cumhuriyetinde Milletvekili ve Meclis Reisi Vekili olaraq saylanmasınıñ dünya tarihindeki qadınlarnıñ mücadelesi içün mühim bir ilerileme olğanını qayd etti. Şefiqa Gaspralı yapqan bu vazifelernen dünyada ilk olğanını da ifade etken Yüksel Şefiqa Gaspralınıñ hem Qırım, hem de Türk dünyasındaki yeri ve ehemiyetine işaret eterek, “Tomris Hatundan Canike Hanımğa, Süyümbikeden Nene Hatunğa, Şerife Bacığa, Bacıyan-ı Rumdan Sabiha Gökçenge ilk Türk devleti Köktürk Qağanlığı qadınlarından künümiz liderlerine qadar örnekler, Türk qadınınıñ eñ zorlu şaraitte bile nasıl bir küç qaynağı olabilecegini köstermektedir. Bugün de Türk qadınınıñ tarihten kelgen bu küçlü liderlik ve faallik ananesi zemaneviy dünyada da devam etmektedir. İlim, sanat, politika, askeriy, sport ve diger pek çoq alanda Türk qadınınıñ qazançları diqqat çekmektedir” ifadelerini qullandı. Yüksel qonuşmasını şöyle bitirdi: “Bizler inanamız ki, Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birligi, dünya qadınlarınıñ ve hususan Türk dünyası qadınlarınıñ bilgige ve qaynaqlarğa yetebilmesini temin eterek, özlerini inkişaf ettirme fırsatını tapmalarına imkân bermekten ğayrı qadın haqlarınıñ qorunması, medeniy añlayış ve içtimaiy teñlik meselelerinde küçlü bir añlılık yaratacaqtır. Maqsadımız medeniy, içtimaiy, ekonomik ve siyasiy alanlarda qadınlarnıñ küçlü bir şekilde barlıq köstergen teñ haqlarğa sahip olğan bir dünya yaratmaqtır.
Daha soñra söz alğan Ukrayinanıñ Ankara Büyükelçiligi Maslahatgüzarı Oleksiy Çernışev ise Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birliginiñ Ukrayina ve Türkiye Cumhuriyeti qadınları arasındaki işbirligini küçlendirmege yardımetecegini ifade etti. Birlikniñ Şefiqa Gaspralınıñ adını taşımasınıñ simvolik olğanını ifade etken Çernışev: “Bu yañı qurulğan birlik, sayğılı İsmail Gaspralınıñ ‘Dilde, Fikirde, İşte Birlik’ sloganına yañı bir añlam ve soluq qazandıracaqtır. Çünki bizim ortaq tilimiz sivil halqqa yönelik hücüm ve terrornı qabahatlav tilidir” dedi.
Protokol qonuşmaları musafirler arasında bulunğan Bakü Devlet Üniversitetiniñ Doçenti Nüşaba Sadıhlı ile devam etti. Şefiqa Gaspralı büyük Türk dünyasınıñ yolbaşçısı olğanını bildirgen Sadıhlı Şefiqa Gaspralı Azerbaycan Halq Cumhuriyetiniñ qurucılarından biri Nasib bey Yusufbeyliniñ refiqası olğanını hatırlataraq, Gaspralınıñ Azerbaycanğa tesiri haqqında söz yürsetti. Şefiqa Gaspralınıñ ekinci vatanı Azerbaycan olğanını qayd etken Sadıhlı: “Şefiqa Hanım, Qırımnıñ işğalinden soñra Azerbaycanda yaşadı ve mında Azerbaycan halqınıñ maarifi içün çalışmağa başladı. 1907de Ermeniler Gâncanı talan eterken, Şefiqa hanım: “Mında büyük bir facia yaşanğanını öz közlerimnen kördim. Amma bundan da büyük bir facia insanlarnıñ bilgisizligi edi’ sözleri olğan bir yazı yazğan edi”dep, Gaspıralınıñ tahsilge bergen ehemiyetni qayd etti.
Tanıtım toplantısınıñ soñ qonuşmacısı Ukrayinanıñ 20.000 qadın azası olğan, ilk teşkilâtlanmasını Qırımda kerçekleştirgen eñ büyük qadın teşkilâtı “Ukrayina Qadınlar Birligi”niñ reisi Leokadiya Gerasimenko oldı. Gerasimenkonı davet etken alıp barıcı Pınar Ayhan, musafirniñ 120 ülkeniñ iştiragi ile kerçekleştirilgen Seuldaki Barış Forumında “Barış Elçisi” unvanını alğanını ayırıca bildirdi. Qonuşmasında Şefiqa Gaspralınıñ Qırım, Azerbaycan ve Türkiyedeki qadınlarnıñ haqları ile tahsillerine yönelik ihtiyaclarını qorçalağanlarına urğu yapqan Gerasimenko, “Onıñ muvafaqiyetleriniñ arqasında sarsılmaz bir irade bar edi. Hayatnıñ bütün darbelerine rağmen soñ nefesine qadar cessürcesine tirendi”, – dedi. Qısqaca öz teşkilatını da tanıtqan Gerasimenko, Rus hücümi altındaki Ukrayinanıñ mevcut vaziyetini añlattı. Soñ 3 yıl içinde Ukrayinalı askerlerniñ kücü, diplomatlarnıñ ihtisası ve halqnıñ işançı ile Ruslara qarşı mücadele etkenlerini ifade eterek, bu devirde birlik olaraq qadınlarğa yardımcı olğanlarını añlattı. Gerasimenko ayırıca Ukrayina Qadınlar Birligi olaraq 2024 yılı İlk Qış aıy 14 tarihinde Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birligi ile işbirligi memorandumı imzalaycaqlarını da ayttı. “İşbirlikniñ büyük ehemiyeti olğanına inanamız. Her kün atqanımız küçük adımlarnıñ büyük deñişmelerge yol açabilecegine yürekten inanamız. Birlikte dünyanı daha yahşı bir yer halına ketirmek içün çalışamız. Eminim ki; işbirligimiz ortaq zaferimizge ketken yolda bütün manialarnı aşmamızğa yardımcı olacaq”, – degen Leokadiya Gerasimenko, yürütkeni muvafaqiyetli faaliyet içün Gayana Yükselge teşekkür bildirdi. Kültür diplomatiyası, hoşkörüv, qadın-erkek teñligi, milletlerarası dialog, sivil teşebbüs, gönüllilik ve diger faaliyetlerge hissesi içün Yükselge bir teşekkür belgesi taqdim etti.
Protokol qonuşmaları bitken soñ, “Cıyın” ansambli Qırımnıñ eñ bilingen ve eñ sevilgen qadın oyunı olğan “Tım-Tım”nı musafirler içün icra etti.
Toplaşuv doktor, yazıcı, cemaat gönüllisi ve Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birligi Yönetim Qurulı azası Serra Menekay 2017 yılında yazğan “Şefiqa: İsmail Gaspralınıñ Qızı” adlı kitabında da yer alğan Şefiqa Gaspralınıñ hatıralarında yazaraq bizge qaldırğanı ve künümizde hâlâ keçerliligini saqlap qalğan, muvafaqiyetli bir qadın hareketine qoşulğan qadınlarda olması kerek hususiyetleri, ondan soñ da Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birligi 2024 senesi İlk qış ayı 12 tarihinde Anıtqabir ziyareti esnasında mahsus defter içün hazırlağan metnini seslendirmesi ile devam etti.
Tedbirde soñ kere sahnağa çıqqan “Cıyın” ansambliniñ hocaları ve Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birligi Yönetim Qurulı azası Evelina Kemilevanıñ yañı horeografiya ile sahnalaştırğan “Bağçasaray Qaytarması” musafirler tarafından çoq begenildi.
Tanıtım programmınıñ soñunda ilk olaraq 2016 yılında Şefiqa Gaspralı Qadın İnisiativini qurğan dernek azaları sahnağa davet etildi. Şefiqa Gaspralı Qadın İnisiativi 2016 yılında Qırım Derneginiñ Umumiy Reisi Mükremin Şahinniñ teklifi ile dernek çerçivesinde yapılğan faaliyetlerde vazife alğan hanımlar tarafından teşkil etilgen edi. Qurucı hanımlar Dilşad Ekinci Uludağ, Asuman Özel, Mehtap Erol, Gülnur Ağıral ve Nilay Aktaran sahnağa davet etildiler (inisiativniñ ilk qurucıları arasında Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birligi Yönetim Qurulı azaları Necla Qalqay, Saadet Aslan Bayar, Ülkü Aksel ve Oya Deniz Çongar da bulunmaqta edi). İlerilegen devirde reislikke ketirilgen Qırım Dernegi Umumiy Merkezi eski Gençlik qolları reislerinden Nur Şeker Qurnaz da sahnağa davet etilgenler arasında yer aldı. Qadın Birligi reisi Prof. Dr. Gayana Yüksel hanımlarğa tek-tek teşekkür eterek, olarğa çeçek taqdim etti.
Bundan soñ geceni alıp barğan Yönetim Qurulı azası Pınar Ayhan “Her muvafaqiyetli erkekniñ artında bir qadın bardır” degen bir söz bar. Amma biz mında bunı biraz deñiştirmek isteymiz. Her muvafaqiyetli qadınnıñ artında turğan bir erkek bardır. Şimdi de Qadın Birligimizniñ qurulışına destek bergen bey efendilerni plaket taqdimi içün sahnağa davet etmek isteymiz”dep, Şefiqa Gaspralı Qadın İnisiativi fikrini ortağa qoyğan, amelge keçirgen ve bugünlerge kelmesi içün çoq hareket etken Qırım Derneginiñ Umumiy Reisi Mükremin Şahinni, Qadın İnisiativiniñ Halqara Qadın Birligine çevirilmesi esnasında huquqiy añlamda desteginde ve teşkiliy çalışmalarında büyük emek köstergen Qırım Derneginiñ Umumiy Reisiniñ Yardımcısı advokat Namıq Kemal Bayarnı, Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birligine maddiy-maneviy destegini bergen, gecemizniñ sponsorı, Qırım Derneginiñ Umumiy Reisiniñ Yardımcısı İsmet Yükselni ve Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birligine destek bergen Fehmin Hacıyevni plaket taqdimi içün sahnağa davet etti.
Başqan Prof. Dr. Gayana Yükselniñ plaket taqdiminden soñ Şefiqa Gaspralı adına Halqara Qadın Birliginiñ Qurucı Yönetim Qurulı sahnağa tek-tek davet etildi. Halqara Qadın Birliginiñ Reisi Prof. Dr. Gayana Yüksel, Halqara Qadın Birligi reisiniñ yardımcısı Oya Deniz Çongar, Halqara Qadın Birliginiñ Kâtibi Ülkü Aksel, Halqara Qadın Birliginiñ Muhasebecisi Saadet Aslan Bayar, Halqara Qadın Birligi Yönetim Qurulı azaları Pınar Ayhan, Dr. Serra Menekay Öncel, Gönül Şamilkızı, Prof. Dr. Zuhal Yüksel, Necla Kalkay, Doç. Dr. Nariye Seydametova ve Evelina Kemileva sahnağa çıqıp musafirlerni selâmladılar.
Tanıtım toplaşuvı kokteyl ile soñuna yetti.
